Nếu bạn yêu thích khám phá những di tích lịch sử mang đậm dấu ấn văn hóa Việt Nam, thì Đền Đươi chắc chắn là điểm đến không thể bỏ qua.
Nằm tại Gia Lộc, Hải Dương, ngôi đền này thờ Nguyên phi Ỷ Lan, một nhân vật quan trọng thời nhà Lý.
Không chỉ là nơi tâm linh, Đền Đươi còn nổi bật với kiến trúc cổ kính cùng lễ hội truyền thống hấp dẫn.
Trong bài viết này, mình sẽ dẫn bạn khám phá mọi điều thú vị về ngôi đền này!
Kiến trúc và hiện vật tại Đền Đươi
Đền Đươi là một công trình kiến trúc cổ kính, mang đậm dấu ấn thời Lý, được xây dựng theo bố cục hình chữ “Quốc”. Ngôi đền đã trải qua nhiều lần trùng tu, đặc biệt vào cuối thế kỷ XVII, nhưng vẫn giữ nguyên nét đẹp truyền thống.
Các khu chính của đền
Tòa tiền tế:
Gồm 3 gian, 2 dĩ, dài 17m, rộng 8,1m.
- Kiến trúc theo kiểu chữ “Nhất”, với 4 vì kèo chính và 2 dãy cột quân.
- Các chi tiết gỗ chạm khắc tinh xảo, mang phong cách nghệ thuật thời Lý.
Tòa trung từ:
- Dài 17m, rộng 5,1m, gồm 5 gian rộng.
- Kết cấu con chồng đấu sen, sử dụng bào trơn, đóng bén với các chi tiết gỗ có kích thước trung bình.
- Móng và tường xây bằng gạch chỉ, mái lợp ngói mũi.
Hai dãy giải vũ:
- Mỗi dãy dài 6,4m, rộng 1,65m.
- Kết nối tòa trung từ và hậu cung, giúp tạo không gian khép kín cho đền.
Hậu cung:
- Gồm 3 gian, kết cấu chồng rường, kỹ thuật bào trơn, đóng bén, không có hoa văn chạm khắc.
- Là nơi đặt tượng thờ Nguyên phi Ỷ Lan trong tư thế ngồi, cao 60cm, với khuôn mặt phúc hậu, hiền từ.
Các hiện vật quý trong đền
Ngoài kiến trúc đặc sắc, Đền Đươi còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, bao gồm:
- 4 bộ kiệu rước
- 1 long đình
- 4 ngai thờ
- 1 bộ bát bửu
- 2 câu đối cổ
- 1 bát hương đồng
- 2 tượng nghê đá từ thế kỷ XVII
- Gạch hoa thời Lý được phát hiện trong quá trình khai quật khảo cổ
Những hiện vật này không chỉ phản ánh giá trị nghệ thuật truyền thống mà còn là bằng chứng lịch sử quan trọng về thời đại Lý.
Đền Đươi
Đền Đươi, còn gọi là Quỳnh Hoa Từ, là một trong những ngôi đền linh thiêng nhất tại Hải Dương.
Địa chỉ: Xã Thống Nhất, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương
Lịch sử xây dựng:
- Được xây dựng từ thời nhà Lý, khi Nguyên phi Ỷ Lan còn sống.
- Được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 1991.
- Trải qua nhiều lần trùng tu nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc nguyên bản.
Tín ngưỡng thờ phụng:
- Nguyên phi Ỷ Lan – người có công lớn trong việc trị vì đất nước thời Lý.
- Nhân dân tôn thờ bà như một vị thần mẫu và tổ chức lễ hội hàng năm để tưởng nhớ công lao của bà.
Điểm đặc biệt:
- Kiến trúc độc đáo mang phong cách Lý – Trần.
- Hệ thống tượng thờ, ngai thờ, kiệu rước vẫn còn nguyên vẹn.
- Không gian rộng rãi, phù hợp cho du khách tham quan và tìm hiểu văn hóa tâm linh.
Nguyên phi Ỷ Lan và vai trò lịch sử
Nguyên phi Ỷ Lan, tên thật là Lê Thị Yến (có tài liệu ghi là Lê Khiết), là phi tần của vua Lý Thánh Tông và mẹ ruột của vua Lý Nhân Tông.
Bà được biết đến là một người phụ nữ tài giỏi, có tầm ảnh hưởng lớn trong lịch sử Việt Nam.
Những đóng góp của Nguyên phi Ỷ Lan
- Khi vua Lý Thánh Tông đi chinh chiến, bà nhiếp chính, điều hành triều đình thay vua.
- Quan tâm đến nông nghiệp, giúp đất nước ổn định đời sống nhân dân.
- Đề cao Phật giáo, xây dựng nhiều chùa chiền, giúp phát triển văn hóa tâm linh.
- Được nhân dân tôn sùng như một vị mẫu nghi thiên hạ.
Sau khi qua đời, bà được nhân dân lập đền thờ, trong đó Đền Đươi là nơi thờ phụng quan trọng nhất.
Lễ hội Đền Đươi
Hàng năm, lễ hội Đền Đươi thu hút hàng ngàn du khách và người dân địa phương đến tham gia.
Thời gian tổ chức:
- Ngày 12 tháng 2 âm lịch – kỷ niệm ngày sinh Nguyên phi Ỷ Lan
- Ngày 25 tháng 7 âm lịch – ngày mất của bà
Các nghi lễ chính
- Lễ cáo yết – Dâng hương tưởng nhớ công lao của Nguyên phi Ỷ Lan.
- Lễ rước kiệu – Tượng thờ Nguyên phi được rước quanh khu vực đền.
- Lễ tế và khai hội – Nghi thức truyền thống của địa phương.
Hoạt động trong lễ hội
Ngoài các nghi lễ truyền thống, lễ hội Đền Đươi còn có nhiều hoạt động vui chơi giải trí:
- Trò chơi dân gian: Cờ biển, kéo co, đấu vật.
- Thi đấu thể thao: Bóng đá mini, đua thuyền.
- Biểu diễn nghệ thuật: Hát chèo, múa rối nước, trống hội.
Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để người dân và du khách khám phá bản sắc văn hóa Việt Nam.
Giá trị văn hóa và tâm linh của Đền Đươi
Không chỉ là một di tích lịch sử quan trọng, Đền Đươi còn mang giá trị tâm linh sâu sắc.
Trung tâm tín ngưỡng thờ mẫu
- Nguyên phi Ỷ Lan được tôn thờ như một vị thần bảo hộ.
- Người dân tin rằng bà mang lại bình an, tài lộc và che chở cho muôn dân.
Nơi bảo tồn kiến trúc và nghệ thuật thời Lý
- Đền Đươi vẫn giữ nguyên kiến trúc hậu cung, tiền tế, trung từ đặc trưng thời Lý.
- Nghệ thuật chạm khắc gỗ thế kỷ XVII vẫn còn rõ nét.
Gắn kết cộng đồng và phát triển du lịch
- Lễ hội Đền Đươi giúp gìn giữ truyền thống dân gian.
- Địa điểm thu hút du khách, góp phần phát triển du lịch tâm linh tại Hải Dương.
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về các điểm đến hấp dẫn tại Hải Dương, hãy tham khảo hướng dẫn du lịch Hải Dương để có chuyến đi trọn vẹn hơn!
Kết luận
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Đền Đươi – một di tích lịch sử đầy ý nghĩa tại Hải Dương. Nếu bạn có dịp ghé thăm, đừng quên chia sẻ cảm nhận của mình bằng cách để lại bình luận bên dưới nhé!
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết, và hãy theo dõi thêm nhiều nội dung thú vị khác tại phunukhoinghiep.net.vn.
